U.S. Potato Industry
U.S. Grower Profiles
Did you know the vast majority of all potato farms in the U.S. are family owned? It’s true! From California to the Carolinas, families just like yours work hard year-round to nurture, grow and deliver potatoes from their farm to your local market. Take a moment and meet some of the special men and women from across the country who are proud to help feed you and your family.
Ken Burback
ကိုလိုရာဒိုရိွ စင္တာၿမိဳ႕ငယ္ေလးမွာ ကန္ဘာဘက္ခ္ဟာ သူ႔မိသားစု႐ိုးရာ စိုက္ခင္းလုပ္ငန္းကို ဆက္ခံၿပီး Bigelow Associated Farms ကို လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ ကန္ဟာ ဂ်ာမန္ႏြယ္ဖြား ေလးဆက္ေျမာက္ ယာသမားမ်ဳိးဆက္ျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အေဘးက ႐ုရွားမွ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုကို ၁၉၀၁ မွာ ေျပာင္းေရႊ႕အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ တစ္ခ်ိန္မွာ ကန္ဟာ သူ႔ဘိုးေဘးေတြေနထိုင္ခဲ့တဲ့ေနရာနဲ႔ သိပ္မကြာလွမ္းတဲ့ ယူကရိန္းမွာ ေနထိုင္ၿပီး အလုပ္လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါေသးတယ္။
ကန္ဟာ ၁၉၈၀ မွာ အာလူးစစိုက္ပါတယ္။ “အာလူးစိုက္ရတာ ေပ်ာ္ဖို႔ေကာင္းတယ္ဗ်” လို႔ သူမွတ္ခ်က္ေပးတယ္။ “ဒီလုပ္ငန္းက တအားစိတ္ဝင္စားဖို႔ေကာင္းၿပီး လူေကာင္းေတြလည္း အမ်ားႀကီးရိွတယ္။ အာလူးလုပ္ငန္းရဲ႕ တီထြင္ဖန္တီးမႈေတြနဲ႔ နည္းပညာအသစ္ေတြကို ကၽြန္ေတာ္ ႏွစ္သက္ပါတယ္။ အေမရိကားတစ္ဝွမ္းမွာရိွတဲ့ အာလူးလုပ္ငန္းကလူေတြဟာ အေကာင္းဆံုးပါပဲ။”
ကန္ရဲ႕မိသားစုဟာ အျမဲပဲ စုိက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္း လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ဘာလို႔ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမား ျဖစ္လာလဲ ေမးၾကည့္တဲ့ အခါမွာေတာ့ “ကၽြန္ေတာ့္ အေသြးအသားထဲမွာ ရိွေနတာပါ” လို႔ရွင္းျပပါတယ္။ သူက ေျမႀကီးကို တြယ္တာပါတယ္။ “ဘုရားသခင္က လူသားကို ေျမႀကီးနဲ႔ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြနဲ႔ နီးကပ္တြယ္တာေစခ်င္ၿပီး ဘုရားသခင္ကို အေလးအျမတ္ထားဖို႔ဆိုရင္ အဲဒီႏွစ္ခုလံုးကို ဂ႐ုထားေစာင့္ေရွာက္ရမွာ ျဖစ္တယ္။ ယာသမားျဖစ္ရတာရယ္နဲ႔ အာလူးထုတ္လုပ္သူျဖစ္ရတာရယ္ကို ကၽြန္ေတာ္ အရမ္းဂုဏ္ယူပါတယ္။”
Rex Calloway
အာလူးစိုက္ပ်ဳိးျခင္းဟာ ရက္ဇ္ ကယ္လိုေဝးအတြက္ မိသားစုလက္ငုတ္လုပ္ငန္း အစစ္အမွန္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ မ်ဳိးဆက္ သံုးဆက္ေျမာက္ အာလူးစိုက္ပ်ဳိးသူအေနနဲ႔ သူနဲ႔ သူ႔ဇနီး မယ္လ္ဗာက ဝါရွင္တန္ျပည္နယ္ ကြင္စီၿမိဳ႕မွာ Calloway Northwest LLC ကို လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ ရက္ဇ္ရဲ႕ အဖိုးဟာ ၁၉၅၁ မွာ အိုကလာဟိုးမားကေန ကိုလံဘီယာခ်ဳိင့္ဝွမ္းေဒသကို မိသားစုလိုက္ ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ပါတယ္။ မိသားစုပိုင္စိုက္ခင္း ဧက ၁၆၀ က စခဲ့တာကေန ကေန႔ဆို ဧက ၃၀၀၀ အထိ ရိွလာခဲ့ၿပီပဲ ျဖစ္ပါတယ္။
သူတို႔ရဲ႕ ေျမႀကီးကို ခ်စ္ျခင္း၊ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ဆႏၵျပင္းျပမႈနဲ႔ ကမာၻႀကီးအတြက္ စားစရာ စိုက္ပ်ဳိးဖို႔ စိတ္အားထက္သန္ျခင္းေတြဟာ သားႏွစ္ေယာက္ဆီမွာ လက္ဆင့္ကမ္းပါလာခဲ့ပါတယ္။ ေကာက္ပဲသီးႏွံတစ္ပင္ စတင္စိုက္ပ်ဳိးတာကေန ရင့္မွည့္လာတာ၊ အဆံုးစြန္အေနနဲ႔ စားစရာ ပီပီျပင္ျပင္ျဖစ္လာတာကို ျမင္ရတာ ရက္ဇ္အတြက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး သေဘာအက်ဆံုးပါပဲ။
Brett Jensen
အာလူးစိုက္ခင္းေပၚမွာ ႀကီးျပင္းလာရတဲ့ ဘရတ္ဟာ သူအျမဲဘာလုပ္ခ်င္တယ္ဆိုတာကို သိခဲ့ပါတယ္။ တတိယမ်ဳိးဆက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားျဖစ္ၿပီး အာလူးစိုက္ပ်ဳိးျခင္းအႏုပညာကို သူ႔အေဖဆီကေန သင္ယူခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၄ မွာ အိုင္ဒါဟိုး၊ ရက္ဇ္ဘဂ္မွာရိွတဲ့ ရစ္က္ေကာလိပ္နဲ႔ ယူတားျပည္နယ္တကၠသိုလ္ကေန ေက်ာင္းၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သူဟာ သူ႔ကိုယ္ပိုင္လုပ္ငန္းကို သုညကေန စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔မွာေတာ့ အိုင္ဒါဟိုးေဖာစ္ရိွ Brett Jensen Farms ကို *လုပ္ကိုင္လ်က္ရိွၿပီး လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ေစ်းကြက္အတြက္ ဘာဘန္႔ခ္ russet* အာလူးနဲ႔ ၾကာရွည္ခံျပဳလုပ္ဖို႔ ရိန္းဂ်ား russet ေတြကို စိုက္ပ်ဳိးလ်က္ရိွပါတယ္။ သူဟာ လတ္ဆတ္ထုပ္ပိုးျခင္းလုပ္တဲ့ ႐ံုတစ္ခုကို ပူးတြဲပိုင္ၿပီး ဂ်ံဳ၊ ဘာလီ၊ ပဲပင္ေပါက္စိမ္းနဲ႔ ေျပာင္းေတြကိုလည္း စိုက္ပ်ဳိးပါတယ္။
ဘရတ္ဟာ ကရစၥတီနဲ႔ လက္ထပ္ထားၿပီး ေဂ်႕စ္၊ ႐ိုင္လီ၊ ဘေရဒန္၊ ကာဆန္နဲ႔ ဘယ္လာ လို႔ေခၚတဲ့ သားသမီးငါးေယာက္ ရိွပါတယ္။ သူဟာ အမဲလိုက္ျခင္း၊ ငါးမွ်ားျခင္းနဲ႔ ကရစၥတီနဲ႔ ခရီးထြက္ရတာကို ႏွစ္သက္ၿပီး သူတို႔သားသမီးေတြရဲ႕ ဘက္စကတ္ေဘာ၊ ေဘ့စ္ေဘာနဲ႔ အေမရိကန္ေဘာလံုးအသင္းမ်ားမွာလည္း ပါဝင္ပါတယ္။
သူ႔ရဲ႕ တစ္ႏွစ္တာအတြင္း အႏွစ္သက္ဆံုးအခ်ိန္ကေတာ့ ေဆာင္းဦးေပါက္ရာသီပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္က ရိတ္သိမ္းၿပီး သိုေလွာင္႐ံုေတြထဲ အာလူးေတြ အျပည့္ျဖည့္ရတာကို တအားႀကိဳက္ပါတယ္”
Don Thibodeau
ဒြန္ သီဘိုဒိုးဟာ မိန္းျပည္နယ္ ဖ႐ိုင္းဘဂ္မွ ပၪၥမမ်ဳိးဆက္ အာလူးစိုက္ပ်ဳိးသူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔မိသားစုပိုင္စိုက္ခင္း Green Thumb Farms, Inc. ဟာ မိန္းအေနာက္ပိုင္း ေျမဆီၾသဇာႂကြယ္ဝတဲ့ ဆာကိုျမစ္ ခ်ဳိင့္ဝွမ္းရိွ ဧက ၂၂၀၀ ေပၚမွာ အာလူး၊ ျမက္ခင္းလႊာ၊ ပဲေျခာက္မ်ားနဲ႔ ေျပာင္းဖူးတို႔ကို စိုက္ပ်ဳိးၿပီး မိန္းျပည္နယ္ရဲ႕ ကြင္းျပင္က်ယ္မ်ားနဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴေရး အေမြအႏွစ္မ်ားကို ထိန္းသိမ္းဖို႔ ႀကိဳးပမ္းလုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းတစ္ခုကို ရွင္သန္ႀကီးထြားေအာင္ လုပ္ေဆာင္ခြင့္ရတဲ့ အခြင့္အလမ္းေၾကာင့္ပဲ မိသားစုစီးပြားေရးမွာ ပါဝင္ဖို႔ သူ႔ကို တြန္းအားျဖစ္ေစခဲ့တာပါ။ “ကၽြန္ေတာ့္ကို လြတ္လပ္ေစၿပီး စြန္႔ဦးလုပ္ကိုင္လိုတဲ့ စိတ္ဆႏၵကို အားေပးလို႔ပါပဲ”
Green Thumb က လုပ္ငန္းရဲ႕ ေတာင္းဆိုမႈေတြေပၚလိုက္ၿပီး အဆက္မျပတ္ လိုက္ပါေျပာင္းလဲႏိုင္တဲ့အတြက္ သူဂုဏ္ယူပါတယ္။ အရြယ္အစားအရေရာ နည္းပညာအရပါ ကုန္စည္အမ်ဳိးစံုလင္မႈပါမက်န္ ဆက္လက္တိုးတက္ႀကီးထြားေနပါတယ္။ ၂၀၀၅ ခုႏွစ္မွာ ဒြန္နဲ႔ သူ႔အစ္ကို လီ တို႔ အက်ဳိးတူလုပ္ကိုင္တဲ့ Maine Distilleries ဟာ Green Thumb Farms ရဲ႕ အာလူးေတြကိုသံုးၿပီး ထုတ္လုပ္တဲ့ Cold River Vodka လုပ္ငန္းသစ္ကို ဂုဏ္ယူစြာ စတင္ခဲ့ပါတယ္။
ဒီ္လုပ္ငန္းဟာ ၁၉၂၀ ခုႏွစ္မ်ားအတြင္း ယူအက္စ္မွာ ပိတ္ပင္မႈမစခင္နဲ႔ ပိတ္ပင္ထားစဥ္အတြင္း အာလူးေဗာ့ကာ ခ်က္လုပ္ခဲ့တဲ့ အေဖရဲ႕ ဦးေလးနဲ႔ အေဖရဲ႕အေဖ တို႔ရဲ႕ ဇာတ္လမ္းေတြကို ဒြန္နဲ႔ သူ႔အစ္ကို ၾကားဖူးေနခဲ့တာေတြရဲ႕ ရလဒ္ပါပဲ။ ယေန႔မွာေတာ့ သမာ႐ိုးက်ေဗာ့ကာအျပင္ ဘလူးဘယ္ရီရသာ Cold River Vodka ကို မိန္းဘလူးဘယ္ရီသီးအ႐ိုင္းမ်ား၊ အာလူးမ်ားနဲ႔ Cold River Gin ကို သံုးၿပီး Maine Distilleries မွ ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ Cold River Vodka ဟာ အစအဆံုး ကိုယ္ပိုင္ကုန္ၾကမ္းမ်ားသံုးၿပီး ခ်က္လုပ္တဲ့ ကမာၻ႕ပထမဆံုး မိသားစုပိုင္ ေဗာ့ကာလုပ္ငန္း ျဖစ္တယ္လို႔ သူတို႔ယံုၾကည္ေနပါတယ္။
ႏွစ္ကာလမ်ားတစ္ေလွ်ာက္မွာ Green Thum Farms ဟာ ေျပာင္းလဲမႈမ်ားစြာ ျမင္ေတြ႕ခဲ့ရၿပီး သူတို႔အိပ္မက္ေတြရဲ႕ အလြန္အထိ ႀကီးထြားလာမႈကိုလည္း ႀကံဳခဲ့ရပါတယ္။ ယာခင္းက မိသားစုပိုင္ျဖစ္ေပမယ့္လည္း ဒြန္ ရွင္းျပတာက “ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈဆိုတာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ သစၥာရိွလုပ္သားေတြရဲ႕ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ႀကိဳးစားအားထုတ္ လုပ္ကိုင္မႈေတြေၾကာင့္ပါပဲ။ စိုက္ပ်ဳိးေရးဟာ ဖ႐ိုင္းဘဂ္ေဒသရဲ႕ စီးပြားေရးမွာ အလြန္အေရးပါတဲ့ အစိတ္အပိုင္းတစ္ရပ္ျဖစ္ၿပီး ဒီခမ္းနားတဲ့ အသိုင္းအဝိုင္းေသးေသးနဲ႔ မိန္းရဲ႕ စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴေရးအေမြအႏွစ္ကို ေရရွည္တည္တံ့ေအာင္လုပ္တဲ့ေနရာမွာ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ပါဝင္ခြင့္ရတဲ့အတြက္ ကၽြန္ေတာ္တို႔ တအားဂုဏ္ယူမိပါတယ္။
Russ Wysocki
RPE (Russet Potato Exchange) လုပ္ငန္းက ၆၀ ခုႏွစ္မ်ားတည္းက ရိွေနတာျဖစ္ပါတယ္။ ဝိုင္ေဆာ့စကီး ညီအစ္ကိုေတြ စတင္ခဲ့တဲ့ RPE ဟာ မိသားစုပိုင္စီးပြားေရးအေနနဲ႔ ဆက္ရိွေနတုန္းပဲျဖစ္ၿပီး Healthy Grown® စိုက္ပ်ဳိးသူနဲ႔ တင္ပို႔သူ ႏွစ္ခုစလံုးအျဖစ္ ျမင့္မားတဲ့စံႏႈန္းေတြနဲ႔ လည္ပတ္ေနပါတယ္။ (Healthy Grown တင္ပို႔သူမ်ားကို ႏွစ္စဥ္ အသိအမွတ္ျပဳလက္မွတ္ ထုတ္ေပးပါတယ္။
ဘာေၾကာင့္မ်ား ေရရွည္တည္တံ့ေရးနဲ႔ပတ္သက္တဲ႔ အလုပ္ပိုေတြ လုပ္တာပါလဲ။ ရပ္စ္ရဲ႕ အေျဖကေတာ့ “ကၽြန္ေတာ္တို႔ဟာ ေျမႀကီးရဲ႕ ထိန္းသိမ္းသူေတြျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ဒါဟာ ဒီေျမႀကီးအတြက္နဲ႔ ဒီလုပ္ငန္းအတြက္ ေကာင္းတဲ့ကိစၥေတြလုပ္ဖို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ အခြင့္အလမ္းေကာင္းပဲျဖစ္ပါတယ္။” တကယ္ေတာ့ Healthy Grown ဟာ ေနာက္ထပ္ ေကာင္းမြန္တဲ့အရာေတြျဖစ္လာေစဖို႔ တြန္းအားတစ္ရပ္လို႔ ရပ္စ္က ခံယူပါတယ္။ “ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ စိုက္ပ်ဳိးေရးဟာ ႀကီးမားတဲ့ ေစ်းကြက္နယ္ပယ္တစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဝစ္ကြန္စင္ရဲ႕ပံုရိပ္ကို တိုးတက္ေစၿပီး အျခားျပည္နယ္ေတြလည္း လိုက္ပါလုပ္ေဆာင္ေစဖို႔ တြန္းအားျဖစ္ေစမယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမွ်ာ္လင့္ပါတယ္။”
Healthy Grown က စိုက္ပ်ဳိးသူတစ္ေယာက္အျဖစ္ သူ႔ကုိ ဘာေတြလုပ္ေပးခဲ့လဲ ေမးၾကည့္တဲ့အခါမွာေတာ့ ရပ္စ္ နိဂံုးခ်ဳပ္ေျပာဆိုတာကေတာ့ “အဲဒါက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ စိုက္ပ်ဳိးေရးကိစၥရပ္ေတြၾကားက ကြက္လပ္ကို တကယ့္ကို ေပါင္းကူးေပးခဲ့ပါတယ္။”
Steve & Andy Diercks
Coloma Farms ဟာ ဆန္းသစ္တီထြင္မႈနဲ႔ ႐ိုးရာ ေပါင္းစပ္ထားတဲ့ နမူနာတစ္ခုပါပဲ။ ေရွရွည္တည္တံ့ႏိုင္စြမ္းရိွတဲ့ ဧက ၂၇၀၀ ရိွတဲ့ စိုက္ခင္းကို တတိယနဲ႔ စတုတၳမ်ဳိးဆက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားေတြျဖစ္တဲ့ စတိဗ္နဲ႔ အန္ဒီ ဒီးယာ့ခ္စ္တို႔က စီမံေနပါတယ္။ စတိဗ္ဟာ ဝစ္ကြန္စင္၊ အန္တီဂိုအနီးက အာလူးခင္းမွာ ႀကီးျပင္းခဲ့ပါတယ္။ သူ႔အေဖ ေရာဘတ္နဲ႔အတူ ဝစ္ကြန္စင္၊ ကိုလိုမာ မွာရိွတဲ့ အလယ္ပိုင္းသဲေသာင္ေျမျပန္႔လြင္ျပင္ေဒသကို ေျပာင္းေရႊ႕ခဲ့ပါတယ္။ ဒဲဒီမွာပဲ ဝစ္ကြန္စင္တကၠသိုလ္(UW) အာလူးသုေတသနျပဳသူေတြနဲ႔ အလုပ္သေဘာ ရင္းႏွီးကၽြမ္းဝင္ခဲ့ၾကၿပီး ဒါကပဲ Healthy Grown ျဖစ္လာဖို႔ ပထမဆံုးအဆင့္ေတြျဖစ္ခဲ့ပါတယ္။ စတိဗ္နဲ႔ အန္ဒီဟာ အေစာပိုင္းတည္းက ပါဝင္ခဲ့ၿပီး သူတို႔ရဲ႕စိုက္ခင္းမွာ လုပ္ခဲ့တဲ့ သုေတသနေတြက Healthy Grown စံႏႈန္းသတ္မွတ္မႈေတြနဲ႔ ခြဲျခားလို႔ မရခဲ့ပါဘူး။
“ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ စိုက္ပ်ဳိးေရးရဲ႕ စိန္ေခၚမႈကေတာ့ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ကို ထိခိုက္မႈအနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ ေလွ်ာ့ခ်ၿပီး အရည္အေသြးေကာင္းေကာင္းနဲ႔ ေကာက္ပဲသီးႏွံအထြက္ႏႈန္းမ်ားေအာင္ ထုတ္လုပ္ရတာပါပဲ။ UW ရဲ႕ အာလူးအဖြဲ႕နဲ႔ အတူတြဲလုပ္ခဲ့ရတဲ့ အေတြ႕အႀကံဳေတြက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို မတူကြဲျပားေအာင္လုပ္ကိုင္ၿပီး ထူးျခားတဲ့အာလူးေတြကို ထုတ္ႏိုင္႐ံုမက ဘယ္လိုပိုေကာင္းေအာင္ လုပ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ သင္ၾကားေပးခဲ့ပါတယ္” လို႔ အန္ဒီက မွတ္ခ်က္ျပဳပါတယ္။ စတိဗ္ထပ္ေျပာျပတာက “ကၽြန္ေတာ္တုိ႔စိုက္ခင္းရဲ႕ ေျခလွမ္းတိုင္းကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ေမးခြန္းထုတ္ပါတယ္။ UW သုေတသနအဖြဲ႕ေတြနဲ႔ အတူလုပ္ခြင့္ရတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ သမာ႐ိုးက်ေတြးေခၚပံုကို တကယ္ႀကီး စိန္ေခၚခဲ့ၿပီး ဒါက လူတိုင္းကို အက်ဳိးျဖစ္ထြန္းေစခဲ့ပါတယ္။” “ဝင္ကြန္စင္က စိမ္းလန္းတဲ့ အာလူးျပည္နယ္ပါပဲ။ ဒါကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ အရမ္းဂုဏ္ယူပါတယ္” လို႔ အန္ဒီက နိဂံုးခ်ဳပ္ပါတယ္။
Marty Myers
မ်ဳိးဆက္ငါးဆက္တိုင္ေအာင္ မိုင္ယာစ္မိသားစုက အိုရီဂြန္ျပည္နယ္မွာ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ေက်ာင္းဆရာရဲ႕သား ျဖစ္တာေၾကာင့္ မာတီတစ္ေယာက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမား ျဖစ္လာႏိုင္ေခ်နည္းတယ္လို႔ ထင္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ႏိုင္ငံရဲ႕ အႀကီးဆံုး အာလူးစိုက္သူေတြထဲက တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ ရြန္အိုဖတ္ကို အားက်ၿပီး ပို႔တ္လန္ရဲ႕ အေရွ႕ မိုင္၁၅၀ အကြာ ကိုလံဘီယာျမစ္ ခ်ဳိင့္ဝွမ္းေဒသမွာရိွတဲ့ အိုရီဂြန္ျပည္နယ္၊ ဘို႔ဒ္မန္းမွာ Threemile Canyon Farms, LLC ကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။
မာတီရွင္းျပတာကေတာ့ Threemile Canyon Farms ဟာ စိုက္ခင္းအႀကီးႀကီးတစ္ခုဟာလည္း အစိမ္းေရာင္ျဖစ္ႏိုင္တယ္ဆိုတာ ျပေနတဲ့ သက္ရိွထင္ရွားဥပမာတစ္ခုပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ကုန္ခဲ့တဲ့ ဆယ္စုႏွစ္အတြင္း ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴေရး အေလ့အထေတြလုပ္ေဆာင္ရာမွာ ေခါင္းေဆာင္အျဖစ္ အသိအမွတ္ျပဳခံရၿပီးေနာက္ အစိမ္းေရာင္စိုက္ပ်ဳိးျခင္းက စီးပြားေရးအတြက္ေရာ သဘာဝဝန္းက်င္အတြက္ပါ ေကာင္းမြန္တယ္ဆိုတာကို သူတို႔ လက္ေတြ႕ျပသခဲ့ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ အာလူးအျပင္ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြနဲ႔ ေအာ္ဂဲနစ္ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြကိုလည္း Threemile Canyon Farms မွ ထုတ္လုပ္ပါတယ္။
ေနာက္ဆံုးေပၚနည္းပညာသစ္မ်ားနဲ႔ျဖစ္ေစ ႏွစ္ခ်ဳိ႕သဘာဝနည္းမ်ားနဲ႔ျဖစ္ေစ ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ အေကာင္းဆံုး စိုက္ပ်ဳိးေရးနည္းစနစ္မ်ားကို လက္ေတြ႔အသံုးခ်ျခင္းျဖင့္ စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴေရး အသံုးခ်ပံုစံငယ္မ်ားအတြက္ ဓာတ္ခြဲခန္းတစ္ခုလို အေထာက္အပံ့ေပးေနပါတယ္။ ၿမိဳ႕ေတြ လူေနထူထပ္ရာေနရာေတြနဲ႔ ေဝးတဲ့အတြက္ အရြယ္အစားနဲ႔ ေနရာေဒသကလည္း ေကာက္ႏွံအလွည့္က်စိုက္ဖို႔၊ ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္ေတြအတြက္ ၾကားခံနယ္ထားဖို႔နဲ႔ ႏို႔ထြက္စြန္႔ပစ္ပစၥည္းေတြကို ေျမေဆြးလုပ္ဖို႔ ေနရာအက်ယ္ႀကီး ေပးပါတယ္။ စားသံုးသူေတြေမွ်ာ္မွန္းတဲ့ အရည္အေသြးကို အာမခံႏိုင္ဖို႔ရာအတြက္ သူတို႔ရဲ႕ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြနဲ႔ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းေတြကို ေျခရာေကာက္သိႏိုင္ေအာင္ ေနာက္ဆံုးေပၚနည္းပညာေတြကိုသံုးထားပါတယ္။ ႐ုပ္ႂကြင္းေလာင္စာေတြကို မွီခိုမႈကို ေလွ်ာ့ခ်တဲ့ေနရာမွာ အိုရီဂြန္ျပည္နယ္က ထိပ္တန္းေနရာေရာက္ဖို႔ ကူညီတဲ့အေနနဲ႔ Threemile Canyon Farms ဟာ ျပဳျပင္ထားတဲ့ တိရစာၦန္ေျမၾသဇာကေန လွ်ပ္စစ္ဓာတ္အားထုတ္လုပ္တဲ့ ေခ်ဖ်က္စက္႐ံုအပါအဝင္ သစ္လြင္တဲ့ ျပန္လည္ျပည့္ၿဖိဳးျမဲစြမ္းအင္ စီမံကိန္းမ်ားမွာ ပါဝင္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။ ေရထုတ္ေရသြင္းျခင္းနဲ႔ အျခား စိုက္ခင္းလုပ္ငန္းရပ္မ်ားအတြက္သံုးတဲ့ လွ်ပ္စစ္ပမာဏရဲ႕ သံုးဆယ္ရာႏႈန္းကို ဒီစိုက္ခင္းက ထုတ္လုပ္ေပးေနပါတယ္။
မာတီဟာ အန္နီနဲ႔ လက္ထပ္ထားၿပီး ေဂ်ဆန္၊ ေကစီ၊ နစ္က္ႏွင့္ အဲရစ္ ဆိုတဲ့ သားေတြရိွပါတယ္။ ေဂါက္႐ိုက္ျခင္း၊ စက္ဘီးစီးျခင္း နဲ႔ အားကစားလႈပ္ရွားမႈမ်ားကို သေဘာက်ၿပီး ဒါေတြထက္ သူအႏွစ္သက္ဆံုးျဖစ္ႏိုင္တာကေတာ့ အိုရီဂြန္မွာပဲေနတဲ့ သူ႔ေျမးေလးေယာက္နဲ႔ အတူတူရိွေနရတာကိုပါပဲ။
Larry Alsum
၁၉၈၁ မွာ ဘဝကိုေျပာင္းလဲေစတဲ့ အျဖစ္အပ်က္မ်ားကို ဆက္တိုက္ႀကံဳရၿပီးတဲ့ေနာက္မွာေတာ့ လယ္ရီဟာ စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴေရးလုပ္ငန္းဆီ ျပန္လာခဲ့ၿပီး အာလူးနဲ႔ ၾကက္သြန္နီေတြကို ျပန္လည္ထုပ္ပိုးတဲ့ Alsum Produce ဆိုတဲ့ အေသးစားလုပ္ငန္းကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၉ အေရာက္မွာ စုေပါင္းစိုက္ခင္း ၃ ႏွစ္တာလုပ္ဖို႔ သေဘာတူညီမႈရခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၂ မွာေတာ့ သူဟာ ၇၅၀ ဧကရိွတဲ့ Alsum Farms, Inc ကို စတင္ခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ Alsum Farms & Produce, Inc ဟာ ေပါင္တစ္ရာရိွတဲ့ အာလူးယူနစ္ေပါင္း ၁.၈ သန္းေက်ာ္ကို ထုပ္ပိုးၿပီး ေစ်းကြက္တင္ပို႔ေနတာ ျဖစ္ပါတယ္။ စိုက္ခင္းလုပ္ငန္းက russets, reds, golds, whites and fingerlings အပါအဝင္ လတ္ဆတ္တဲ့ ေစ်းကြက္ဝင္ အာလူးမ်ားကို ၁၉၀၀ ဧက ထပ္မံ တိုးခ်ဲ႕ၿပီးျဖစ္ပါတယ္။ *.
Alsum Farms ဟာ “ံHealthy Grown®” လို႔ေခၚတဲ့ ဝစ္ကြန္စင္ရဲ႕ အာလူးေရရွည္တည္တံ့ေရးအစီအစဥ္မွာ အထူးတလည္ ပါဝင္ပါတယ္။ လယ္ရီေျပာျပတာကေတာ့ အၿမဲတမ္းလြယ္ကူေနတာမဟုတ္ေပမယ့္လည္း အျခားနည္းလမ္းေတြနဲ႔ လုပ္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ “စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းမွာ ပါဝင္ပတ္သက္လာတာနဲ႔အမွ် ကၽြန္ေတာ္သိလာရတာက စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားအေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ခ်ခဲ့တဲ့ ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ရဲ႕ စိုက္ခင္းေတြအလြန္က သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ နက္နက္နဲနဲဆက္စပ္ေနတယ္ဆိုတာပါပဲ” လို႔ သူကရွင္းျပပါတယ္။ “သင္ယူေလ့လာဖို႔ အလြန္ေကာင္းမြန္တဲ့ အခြင့္အလမ္းေကာင္းတစ္ခုပါ။ Healthy Grown® ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းအျဖစ္ ပါဝင္ခြင့္ရတာဟာ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္ဘာလုပ္ေနတယ္ ဘာေၾကာင့္လုပ္ေနတယ္ ကၽြန္ေတာ့္ဆံုးျဖတ္ခ်က္ေတြဟာ သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္လုပ္ေဖာ္ကိုင္ဖက္ေတြကို ဘယ္လိုသက္ေရာက္မႈေတြရိွမယ္ဆိုတာကို အေသအခ်ာနားလည္သေဘာေပါက္ေစခဲ့ပါတယ္။”
လယ္ရီနဲ႔ သူ႔ဇနီး ေပၚလာ ဟာ လက္ထပ္ထားတာ ၃၇ ႏွစ္ ရိွပါၿပီ။ သူတို႔မွာ တင္မိုသီ၊ ေဟဒီ၊ ဝင္ဒီ၊ ခ်ဒ္ နဲ႔ ႏိုအာ လို႔ေခၚတဲံ သားသမီးငါးေယာက္ရိွပါတယ္။ ေျမး ၆ ေယာက္လည္း ရိွပါတယ္။ သားသမီးေတြအနက္ ၄ ေယာက္ က အိုင္တီမန္ေနဂ်ာ၊ ေစ်းကြက္မန္ေနဂ်ာ၊ ေငြေၾကးဆန္းစစ္ေလ့လာသူနဲ႔ ကုန္ထုပ္ပိုးမႈလုပ္ငန္းမွာ အလုပ္လုပ္ကိုင္ၾကပါတယ္။ အငယ္ဆံုးကေတာ့ ေက်ာင္းမွာပဲရိွေသးေပမယ့္ စိုက္ခင္းဆီ အလည္လာၿပီး ကူညီရတာ ႏွစ္သက္ပါတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရးနဲ႔ ထုတ္လုပ္ေရးလုပ္ငန္းက စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ အခြင့္အလမ္းအေျမာက္အမ်ားကို ေပးၿပီး စိုက္ခင္းနဲ႔ စီးပြားေရးကိစၥရပ္မ်ားမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔မိသားစု ပါဝင္ပတ္သက္ရတာ စိတ္လႈပ္ရွားစရာေကာင္းပါတယ္။
ေဒ့ဗ္ မက္ဆာ
မ်ဳိးဆက္ရွစ္ဆက္တိုင္ေအာင္ မက္ဆာမိသားစုဟာ အာလူးစိုက္ပ်ဳိးခဲ့ပါတယ္။ ဒီ႐ိုးရာကို ဆက္လက္ရွင္သန္ေစဖို႔အတြက္ ေဒ့ဗ္မက္ဆာဟာ ကယ္လီဖိုးနီးယား၊ ဆာကရာမန္တိုမွာရိွတဲ့ Sterman Masser Farms ကို ဆက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ကေလးဘဝ ေဒ့ဗ္ကို သူ႔အေဖရဲ႕ လုပ္ငန္းအေပၚ စိတ္အားထက္သန္မႈနဲ႔ ေကာက္ႏွံတစ္ပင္ကို စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္တဲ့အတြက္ ေက်နပ္ပီတိေတြက တြန္းအားျဖစ္ေစခဲ့ပါတယ္။
“ကၽြန္ေတာ့္မိဘႏွစ္ပါးလံုးက အာလူးစုိက္တဲ့မိသားစုေတြမွာ ႀကီးျပင္းခဲ့ရေတာ့ အဲဒါက ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ DNA ရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ပိုင္းပါဝင္ေနတာပါ” လို႔ ေဒ့ဗ္က ရွင္းျပပါတယ္။ “အဘိုးႏွစ္ေယာက္လံုးကလည္း အာလူးစိုက္သမားေတြပဲ။ သူတို႔ကိုသိခြင့္ရၿပီး ကၽြန္ေတာ့္ဘဝရဲ႕ တစ္စိတ္တစ္ေဒသ ျဖစ္ရတာ ကၽြန္ေတာ္အရမ္း ကံေကာင္းပါတယ္။ သူတို႔က ဒီေန႔ကၽြန္ေတာ္လုပ္ကိုင္ေနတာေတြ လုပ္ျဖစ္ေအာင္ တြန္းအားျဖစ္ေစခဲ့တာပါ”
အာလူးစိုက္ျခင္းအေပၚ စိတ္အားထက္သန္မႈကို အေမြရခဲ့တာအျပင္ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုအေရွ႕ပိုင္းမွာ အာလူးစိုက္ရတဲ့ စိန္ေခၚမႈေတြကိုလည္း သူက ႏွစ္သက္ပါတယ္။ “ဒီမွာ ကၽြန္ေတာ္တို႔ စိန္ေခၚမႈေတြအမ်ားႀကီးနဲ႔ ရင္ဆိုင္ရတယ္။ ေျမအေနအထား၊ ေက်ာက္တံုးေတြ ၿပီးေတာ့ ရာသီဥတုေပါ့။ ဒီအေနအထားေတြမွာ အရည္အေသြးမီ သီးႏွံတစ္ပင္ကို စိုက္ပ်ဳိးထုတ္လုပ္ႏိုင္တာ တအားေက်နပ္စရာေကာင္းပါတယ္။” ေအာင္ျမင္ဖို႔ဆိုရင္ ယာေတာတိုင္းက အာဂလူေတြပါတဲ့ ေတာင့္တင္းတဲ့အသင္းအဖြဲ႕မ်ဳိးကို လိုအပ္ပါတယ္။ ေဒ့ဗ္ဟာ အထူးသျဖင့္ သူ႔အဖြဲ႕အတြက္ အရမ္းဂုဏ္ယူပါတယ္။ “သူတို႔က ကၽြန္ေတာ္တို႔ေအာင္ျမင္မႈရဲ႕ ေသာ့ခ်က္ျဖစ္ၿပီး လုပ္ငန္းႀကီးထြားမႈရဲ႕ အုတ္ျမစ္ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီလုပ္ငန္းကိုထားရိွတဲ့ စိတ္ထက္သန္မႈနဲ႔ လူေတြစားဖို႔ က်န္းမာေရးနဲ႔ညီညြတ္၊ အာဟာရျပည့္ဝၿပီး စိတ္ခ်ရတဲ့ ဟင္းသီးဟင္းရြက္ေတြ ထုတ္လုပ္ေပးခ်င္တဲ့ စိတ္ဆႏၵမ်ဳိး သူတုိ႔အားလံုးမွာ ရိွပါတယ္။
Klaren & Cheryl Koompin
သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ ဆုခ်ီးျမႇင့္ျခင္းခံရတဲ့ Koompin Farms ဟာ ၁၉၅၉ ခုႏွစ္မွာ ၁၃၅ ဧကနဲ႔ စတင္ခဲ့ၿပီး ၎တို႔အနက္ ဧက ၃၀ က အာလူးခင္းမ်ား ျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔မွာေတာ့ ဧက ၁၄၀၀၀ ရိွတဲ့လုပ္ငန္းမွာ ဧက ၃၃၀၀ ကို အာလူးစိုက္ပ်ဳိးေနပါတယ္။ တတိယမ်ဳိးဆက္ သားမ်ားျဖစ္တဲ့ ကမ္ရန္နဲ႔ ေခအယ္လ္ ကြန္းမ္ပင္တို႔ဟာ ေန႔စဥ္လုပ္ငန္းလည္ပတ္ရာမွာ စိတ္ေရာကိုယ္ပါ ပါဝင္လုပ္ကိုင္လ်က္ရိွၿပီး ကြန္းမ္ပင္အေမြအႏွစ္ကို ဆက္ခံဖို႔ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားၾကပါတယ္။ ဒီမိသားစုက အာလူးေတြအေပၚ တကယ္စိတ္အားထက္သန္ၾကပါတယ္။
၂၀၀၅ မွာ ရွဲရယ္လ္ ကြန္းမ္ပင္က Potatoes USA ရဲ႕ International Food Aid Initiative အစီအစဥ္နဲ႔ ယူအက္စ္ ေရမဲ့အာလူးမ်ားကို ဘယ္လိုျပင္ဆင္ရတယ္ဆိုတာ ဆီနီေဂါလူမ်ဳိးေတြကို သင္ၾကားေပးဖို႔ အေနာက္အာဖရိကကို သြားေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ သူမဟာ Potatoes USA မွာ တက္တက္ႂကြႂကြလႈပ္ရွားေနၿပီး ဒီေဒသမွာ အာလူးလုပ္ငန္းရဲ႕ အားထုတ္ႀကိဳးပမ္းမႈမ်ားကို ပိုမိုက်ယ္ျပန္႔လာေအာင္လုပ္ဖို႔ စိတ္ပိုင္းျဖတ္ထားပါတယ္။
“စိုက္ပ်ဳိးသူေတြအေနနဲ႔ အာဟာရျပည့္တဲ့အစားအစာေတြကို မ်ားမ်ားစားစား ထုတ္လုပ္ခြင့္ရတာ ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ ဘုရားေပးတဲ့ဆုပါပဲ။ ဒါေပမယ့္ ကမာၻတစ္ဝက္နီးပါးက ငတ္မြတ္ျခင္းနဲ႔ ဆင္းရဲမြဲေတမႈေတြေၾကာင့္ အာဟာရျပတ္လပ္ေနပါတယ္။ ဒီခရီးက အာလူးေတြနဲ႔ စီးပြားေရးအသက္ေမြးမႈကို တည္ျမဲေအာင္လုပ္ဖုိ႔ ႀကိဳးစားေနရင္းနဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ လုပ္ရမယ့္တာဝန္ကိုလည္း ဘယ္လိုေက်ပြန္ေအာင္ လုပ္ႏိုင္မယ္ဆိုတာကို မ်က္လံုးေတြ ဖြင့္ေပးလိုက္သလိုပါပဲ။ သိပ္မ႐ႈပ္ေထြးပါဘူး။ ကမာၻႀကီးကို အစာေကၽြးရင္းနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တုိ႔ရဲ႕ ေဒသတြင္း စိုက္ခင္းစီးပြားေရးကို ျပန္ရွင္သန္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ႏို္င္ပါတယ္။”
နစ္က္ ဆြန္မားစ္
နစ္က္ဟာ ယာသမားမိသားစုက လာတာျဖစ္ၿပီး သူက တတိယမ်ဳိးဆက္ပါ။ အခုေတာ့ ယာအလုပ္လုပ္ကိုင္ေနတဲ့ တစ္ဦးတည္းေသာ မိသားစုဝင္ေပါ့။ သူနဲ႔ သူ႔ဇနီးဟာ ဧက ၄၀၀ ရိွတဲ့ Healthy Grown ဝစ္ကြန္စင္ အာလူးခင္းကို အတူတကြ တာဝန္ယူၾကပါတယ္။
Healthy Grown စတင္ထူေထာင္ခ်ိန္တည္းက အဖြဲ႕ဝင္တစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ နစ္ဟာ ၾကာရွည္တည္တံ့ စိုက္ပ်ဳိးေရးအစီအစဥ္က ဘယ္ေလာက္အထိေရာက္လာၿပီဆိုတာကို တန္ဖိုးထားပါတယ္။ “ရွည္ၾကာတဲ့ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခုပါပဲ။ အရင္နဲ႔မတူေတာ့ေအာင္ ေရွရွည္တည္တံ့ေရးအတြက္ ေျပာင္းလဲလုပ္ၾကဖို႔ ဆံုးျဖတ္လိုက္တည္းက ကၽြန္ေတာ္တို႔ကို ကူညီမယ့္လူေတြကို ရွာခဲ့ရပါတယ္။ ဝစ္ကြန္စင္တကၠသိုလ္က သုေတသနသမားေတြနဲ႔ စတင္စကားေျပာခဲ့ၿပီး ေနာက္အေျခအေနေတြကေတာ့ ကမာၻ႕သား႐ိုင္းတိရစာၦန္ရံပံုေငြအဖြဲ႕နဲ႔ ဆက္မိတာပါပဲ” လို႔ သူက ေျပာျပပါတယ္။ “ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ အေရးႀကီးတာက စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားေတြအေနနဲ႔ ႏွစ္စဥ္ျပည့္မီရမယ့္ တိက်တဲ့ ၾကာရွည္တည္တံ့ေရးစံႏႈန္းေတြ ရိွဖို႔ပါပဲ။ ဒါေၾကာင့္ပဲ လုပ္ငန္းစဥ္က ကၽြန္ေတာ္တို႔ေမွ်ာ္လင့္တာထက္ ပိုၾကာခဲ့ၿပီး ၁၈ လ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ တန္ပါတယ္”
“ေရရွည္တည္တံ့ဖို႔ဆိုတဲ့ စိန္ေခၚခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ္တို႔လက္ခံခဲ့ပါတယ္။ ၿပီးေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔ လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ အခုဆို လုပ္ေနတာ ၁၀ ႏွစ္ေက်ာ္ရိွၿပီေလ။ အဆံုးစြန္အေနနဲ႔ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ခုလုပ္ေနတာက သဘာဝပတ္ဝန္းက်င္အတြက္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ တစ္ေန႔ကုန္ ပင္ပင္ပန္းပန္း အလုပ္လုပ္ထားၿပီးတဲ့ေနာက္မွာ သဘာဝတရားဆီ ကၽြန္ေတာ္ေလွ်ာက္သြားၾကည့္ရင္ ေတာ႐ိုင္းသတၱဝါေတြကို ကၽြန္ေတာ့္ ပတ္ပတ္လည္မွာ ျမင္ရပါတယ္။ ေျမေပၚမွာ ႀကီးျပင္းလာတဲ့ ကၽြန္ေတာ္တို႔အတြက္ ဒီေျမက သဘာဝအတိုင္းထားရမယ့္ တာဝန္ရိွတယ္လို႔ ကၽြန္ေတာ္ခံစားမိပါတယ္” လို႔ သူက နိဂံုးခ်ဳပ္ပါတယ္။
Dan Chin
ဒန္ခ်င္ကေတာ့ ကယ္လီဖိုးနီးယားနဲ႔ အိုရီဂြန္ျပည္နယ္ နယ္စမ္မွာရိွတဲ့ ကလာမတ္ေဖာစ္က တတိယမ်ဳိးဆက္ အာလူးစိုက္သူျဖစ္ပါတယ္။ သူ႔အဖိုး စမ္ေဝါင္ဟာ တ႐ုတ္ျပည္မႀကီးကေန အေမရိကားကို ၁၉၁၄ ခုႏွစ္မွာ ေရႊ႕ေျပာင္းအေျခခ်ခဲ့တာပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ “အဘိုးအျမဲေျပာေလ့ရိွတာက အေမရိကားဟာ အခြင့္အလမ္းေတြေပါတဲ့ေျမတဲ့။ ဒီကိုလာၿပီး အာလူးစိုက္ဖို႔ သူ႔စိတ္ထဲမွာ အျမဲရိွခဲ့ပါတယ္။”
ေဝါင္ဟာ ကယ္လီဖိုးနီးယားနဲ႔ နဗားဒါးမွာ စိုက္ခင္းလုပ္ငန္းေတြလုပ္ခဲ့ၿပီး မေအာင္ျမင္ခဲ့ေပမယ့္လည္း သူ႔အိပ္မက္ကို ဆက္လက္အေကာင္အထည္ေဖာ္ခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၃၀ အေရာက္မွာေတာ့ သူဟာ ေနရာမွန္ကို ခ်ိန္သားကိုက္ေရာက္လာၿပီး ကလာမတ္ေဖာစ္မွာ လယ္ယာေျမေတြဝယ္ယူၿပီး သူ႔သား ေဂ်ာ့နဲ႔အတူ အာလူးစတင္စိုက္ပ်ဳိးပါေတာ့တယ္။ ၁၉၉၉ မွာ ဒန္က လုပ္ငန္းစုကို သူ႔အေဖဆီက ဝယ္ယူၿပီး Wong Potatoes အျဖစ္ အမည္ေျပာင္းလဲခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔မွာေတာ့ သူတို႔ဟာ အာလူးစိုက္ျခင္း၊ အမ်ဳိးခြဲျခင္း၊ ထုပ္ပိုးျခင္းနဲ႔ တင္ပို႔ျခင္းလုပ္ငန္းမ်ားကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ေနပါတယ္။ ယခု အသက္ ၈၅ ရိွၿပီျဖစ္တဲ့ သူ႔အေဖကေတာ့ ထရပ္ကားနဲ႔တင္ပို႔တဲ့လုပ္ငန္းမ်ားကို တာဝန္ယူၾကည့္႐ႈေနပါတယ္။
*ဒန္နဲ႔ သူ႔ဇနီး ဒီးဒီးဟာ လယ္ယာေျမဧက ၄၀၀၀ ကို လုပ္ကိုင္လ်က္ရိွၿပီး ဧက ၁၂၀၀ ကေတာ့ red ကေန yellows, purples, whites and fingerlings စတဲ့ အာလူးအမ်ဳိးေပါင္း ၂၀ ေက်ာ္ကို စိုက္ပ်ဳိးေနပါတယ္။ သူ႔လုပ္ငန္းကေန ေအာ္ဂဲနစ္အာလူးထုတ္လုပ္ျခင္းက ၂၀၀၃ မွာ ၁၀ ရာႏႈန္းကေန လက္ရိွကာလမွေတာ့ ၇၅ ရာႏႈန္းအထိ တိုးတက္လာၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။ ၾကက္သြန္၊ ႏို႔ထြက္ပစၥည္းထုတ္ႏိုင္တဲ့ ျမက္ေျခာက္၊ ဂ်ဳံနီနဲ႔ ဂ်ဳံျဖဴကိုလည္း စိုက္ပ်ဳိးပါတယ္။ Wong Potatoes ဆိုတဲ့ နာမည္ေအာက္မွာ အာလူးကို လတ္လတ္ဆတ္ဆတ္ ျပင္ဆင္ထုပ္ပိုးတဲ့ စက္႐ံုတစ္႐ံုလည္း လည္ပတ္ေနၿပီး အေမရိကားနဲ႔ ပစိဖိတ္အဝန္းနားက ႏိုင္ငံေတြကို တင္ပို႔ေရာင္းခ်ပါတယ္။
Justin Isherwood
အစ္ရွာဝုဒ္မိသားစုဟာ Healthy Grown ရဲ႕ ေဂဟစနစ္ တည္တံ့ေရးအခ်က္ကို အေလးအနက္ ေထာက္ခံၾကပါတယ္။ ဂ်ပ္စတင္ရဲ႕အဆိုအရ “ေျမႀကီးရဲ႕ သ႐ုပ္သကန္၊ သူ႔ရဲ႕စြမ္းအားနဲ႔ နက္နဲမႈေတြကို ကာကြယ္လိုတဲ့ စိတ္ဆႏၵဆိုတာ လယ္ယာသမားတိုင္းရဲ႕ ႐ိုးတြင္းျခင္ဆီထဲမွာ ရိွေနပါတယ္ ဒါမွမဟုတ္လည္း ရိွကိုရွိသင့္ပါတယ္” စာမေရးေနဘူး ဒါမွမဟုတ္ အာလူးစိုက္မေနဘူးဆိုရင္ ဘူအန္နာဗစၥတာမာ့ရွ္ နားရိွ ဝစ္ကြန္စင္၊ ပလိုဗာမွာရိွတဲ့ သူ႔မိသားစုပိုင္္စိုက္ခင္းထဲမွာ ေမပယ္ပင္ေတြကေန အရည္အႏွစ္ လိုက္ထုတ္ေနေလ့ရိွပါတယ္။
Randy & Karlene Hardy
ရန္ဒီနဲ႔ ကာလင္း ဟာဒီတို႔က အထက္တန္းေက်ာင္းတည္းကရည္းစားေတြ ျဖစ္ၾကၿပီး ေတာင္အလယ္ပိုင္း အိုင္ဒါးဟိုးရိွ ေတာင္ေတြဝိုင္းေနတဲ့ လူဦးေရ ၆၇၃ သာရိွတဲ့ ၿမိဳ႕ငယ္ေလး အုတ္ခ္ကေလမွာ ေမြးဖြား၊ အရြယ္ေရာက္ခဲ့ကာ ယခုထိ ေနထိုင္လ်က္ရိွပါတယ္။ ကာလင္းက သူ႔ေယာက္်ားအေၾကာင္း ခုလိုေျပာျပပါတယ္ “သူက စိုက္ခင္းကို အေလးအနက္သေဘာထားတယ္ဆိုတာ စတြဲေနကတည္းက ကၽြန္မသိခဲ့ပါတယ္”
၁၉၇၂ ဇြန္လမွာေတာ့ ရန္ဒီနဲ႔ ကာလင္းဟာ လက္ထပ္ခဲ့ၿပီး သူ႔အေဖရဲ႕ ဧက ၃၀၀ စိုက္ခင္းကို ကူညီဖို႔ ေကာလိပ္ကေန အိမ္ကို ေျပာင္းလာခဲ့ၾကပါတယ္။ ႏွစ္လအၾကာမွာ သူ႔ဖခင္ကြယ္လြန္ခဲ့ၿပီး ရန္ဒီက စိုက္ခင္းကို စတင္လုပ္ကိုင္ခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ အခ်ိန္ျပည့္အလုပ္သမားႏွစ္ေယာက္နဲ႔အတူ ဟာဒီရဲ႕သား ဘန္ က ဧက ၃၀၀၀ ရိွတဲ့ မိသားစုပိုင္စိုက္ခင္း Hardy Farms, Inc ကို လည္ပတ္ေနပါတယ္။ ဂ်ံဳ၊ ဘာလီ၊ ပဲပင္ေပါက္စိမ္း၊ ေျပာင္းျမက္စိမ္း* (corn silage) တို႔ကို လတ္ဆတ္တဲ့ russet burbank* အာလူး ၆၂၅ ဧကနဲ႔အတူ စိုက္ပ်ဳိးပါတယ္။
ဘာကမွ အိုင္ဒါးဟိုးေက်းလက္မွာ ေနရတဲ့ဘဝကို မယွဥ္ႏိုင္ပါဘူးလို႔ ကာလင္းက အခိုင္အမာဆိုပါတယ္။ သူတို႔မွာ သားသမီးငါးေယာက္ရိွၿပီး တစ္ေယာက္သာ သမီးျဖစ္ပါတယ္။ ေျမးျမစ္ေပါင္း ၂၆ ေယာက္ရိွပါတယ္။ “ကၽြန္မတုိ႔ဟာ မိသားစုတစ္ခုအေနနဲ႔ အလုပ္လုပ္ခဲ့ၾကၿပီး ယာခင္းကိုခ်စ္စိတ္၊ သဘာဝတရားကို ေလးစားမႈနဲ႔ အလုပ္ႀကိဳးစားတာကို အသိအမွတ္ျပဳတဲ့စိတ္ေတြကို သားသမီးေတြနဲ႔ ေျမးျမစ္ေတြဆီ လက္ဆင့္ကမ္းႏိုင္ခဲ့ပါတယ္”
အာလူးဟာ ဟာဒီမိသားစုရဲ႕စားေသာက္ပံုစနစ္မွာ အဓိကအခရာျဖစ္ပါတယ္။ သူတို႔ရဲ႕ အႏွစ္သက္ဆံုး ဟင္းလ်ာေတြကေတာ့ အာလူးေခ်ာင္းေၾကာ္၊ အခြံပါ အာလူးေထာင္း၊ အာလူးအိုးျပဳတ္၊ အာလူးလိပ္နဲ႔ spudnuts* ေတြပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အာလူးကို ေဖာ္ညႊန္းဖို႔ စကားတစ္ခြန္းတည္းေျပာပါဆို ဟာဒီေျပာမွာက “စြယ္စံုရ” ဆိုတာပါပဲ။
စိုက္ခင္းကို ဆက္လက္လုပ္ကိုင္ႏိုင္တာကို သူ႔ရဲ႕ အႀကီးမားဆံုးကိုယ္ပိုင္ေအာင္ျမင္မႈလို႔ ႐ႈျမင္ပါတယ္။ “လူေကာင္းေတြအမ်ားႀကီး ဒီလိုေနထိုင္မႈဘဝထဲက ထြက္ခြာသြားၾကတာကို ကၽြန္ေတာ္ ျမင္ဖူးပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ အရမ္းကံေကာင္းတယ္လို႔ ခံစားရတာကေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္မိသားစုကို စိုက္ခင္းမွာ ၾကည့္႐ႈေစာင့္ေရွာက္ႏိုင္ခဲ့တာရယ္ အခုထိ အျပင္ေတြမွာ အလုပ္လုပ္ႏိုင္ၿပီး ေကာက္ပဲသီးႏွံစိုက္ပ်ဳိးျဖစ္ထြန္းလာတာကို ေက်နပ္ပီတိျဖစ္တဲ့ခံစားမႈမ်ဳိး ခံစားႏိုင္တာရယ္ေၾကာင့္ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ အာလူးလုပ္ငန္းက ကၽြန္ေတာ့္ကို ဘဝမွာ ေကာင္းေကာင္းမြန္မြန္ ေနထိုင္ေစႏိုင္ခဲ့ပါတယ္။”
ရယ္ရယ္ေမာေမာနဲ႔ ျငင္းဆိုေပမယ့္လည္း ရန္ဒီ ကာလင္းကို စတင္သတိထားမိတာက ဒုတိယတန္းမွာ သူ႔စက္ဘီးနဲ႔ သူမကို တိုက္ဖို႔ႀကိဳးစားတုန္းကပါပဲ။ သူတို႔ ပထမဆံုး အတူတူတြဲမကခင္အထိ အခ်ိန္ကာလ ကိုးႏွစ္ ၾကာျမင့္ခဲ့ပါတယ္။ အဲဒီအခ်ိန္တုန္းက သူက အထက္တန္းေက်ာင္းမွာ ဂ်ဴနီယာျဖစ္ၿပီး သူမက စီနီယာျဖစ္ပါတယ္။ က်န္တဲ့ သမိုင္းေၾကာင္းကေတာ့ သိတဲ့အတိုင္းပါပဲ။ ရန္ဒီနဲ႔ ကာလင္းတို႔ဟာ သူတို႔ရဲ႕ ႏွစ္ ၄၀ ေျမာက္ ႏွစ္ပတ္လည္ကို ၂၀၁၂ ဇြန္လ ၁၂ ရက္မွာ ဆင္ႏႊဲခဲ့ပါတယ္။
Richard & Rod Gumz
ရစ္ခ်တ္နဲ႔ ေရာ့ဒရစ္ ဂမ္ဇ္ ညီအစ္ကိုဟာ Gumz Muck Farms, LLC ကို ၁၉၉၄ ခုနွစ္မွာ တည္ေထာင္ခဲ့ၿပီး ဂမ္ဇ္မိသားစုရဲ႕ စတုတၳမ်ဳိးဆက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားေတြ ျဖစ္ၾကပါတယ္။ သူတို႔က လက္လီေရာင္းဖို႔အတြက္ အာလူးအနီေတြနဲ႔ ၾကက္သြန္လံုးအဝါေတြကို စိုက္ပ်ဳိး၊ သိုေလွာင္ၿပီး ထုပ္ပိုးၾကပါတယ္။ ဂမ္ဇ္ညီအစ္ကိုဟာ မားကတ္ထ္၊ ကိုလံဘီယာနဲ႔ ေဆာက္ စတဲ့ ဝစ္ကြန္စင္ရဲ႕ စီရင္စုသံုးခုရိွ ဧက ၆၀၀၀ ေပၚမွာ အာလူးအနီ၊ မုန္လာဥနီ၊ ေျပာင္းဖူး၊ ပဲပိစပ္နဲ႔ ပူစီနံတို႔ကိုလည္း စိုက္ပ်ဳိးပါတယ္။
ဂမ္ဇ္ညီအစ္ကိုပိုင္တဲ့ ေျမအမ်ားစုက ေနာက္ေခ်းေျမဆီလႊာေတြ ပါဝင္ေနတဲ့အတြက္ သူတို႔စိုက္ပ်ဳိးတဲ့ ေကာက္ပဲသီးႏွံေတြကို ေနာက္ေခ်းေျမေတြနဲ႔ လိုက္ေလ်ာညီေထြျဖစ္ေအာင္ လုပ္ထားပါတယ္။ ဂမ္ဇ္ညီအစ္ကိုဟာ ေျမႀကီးကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္သူေတြျဖစ္တဲ့ Healthy Grown အာလူးစိုက္သူေတြျဖစ္ၾကၿပီး သူတို႔ရဲ႕ေျမေတြေပၚမွာ ေထာင့္ေပါင္းစံုထည့္သြင္းစဥ္းစားထားတဲ့ ပိုးမႊားစီမံမႈနည္းစနစ္ေတြကို အက်ဳိးရိွရိွအသံုးခ်ၾကပါတယ္။
Rod Lenz
ေရာ့ဒ္ လန္႔ဇ္ နဲ႔ သူ႔အစ္ကိုသံုးေယာက္တို႔က ေကာ္လိုရာဒို၊ ဟိုးလီးအုပ္က္မွာေနတဲ့ ဒုတိယမ်ဳိးဆက္ အာလူးစိုက္သူေတြ ျဖစ္ပါတယ္။ စိုက္ပ်ဳိးေရးလုပ္ငန္းရဲ႕ စြန္႔စားမႈကေန ဆုလာဘ္ရတဲ့ အေျခခံသေဘာက ေရာ့ဒ္ကို အာလူးစိုက္သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္လာဖို႔ လံႈ႕ေဆာ္ခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ “ေကာက္ႏွံေတြကို ၿခိမ္းေျခာက္ေနတဲ့ အရာေတြ အမ်ားႀကီးရိွပါတယ္။ ရာသီဥတု၊ အင္းဆက္ေဆြ၊ ေပါင္းပင္ေတြေပါ့။ ေရွ႕တည့္တည့္ေလွ်ာက္ႏိုင္ဖို႔အတြက္ စစ္ဦးစီးခန္းထဲက စိတ္ေနစိတ္ထားမ်ဳိးလိုအပ္ပါတယ္။ အရည္အေသြးမီအာလူးေတြ စိုက္ႏိုင္ဖို႔ စိန္ေခၚမႈေတြကို ကၽြန္ေတာ္ႏွစ္သက္ပါတယ္။” အခုဆို တတိယမ်ဳိးဆက္ဟာ ေန႔စဥ္စိုက္ပ်ဳိးေရးမွာ ထဲထဲဝင္ဝင္ ပါဝင္လုပ္ကိုင္ေနၿပီး မိသားစုရဲ႕စည္းလံုးမႈဟာ ဒီလုပ္ငန္းမွာ သူဂုဏ္အယူရဆံံုး အခ်က္ပါပဲ။
အာလူးစိုက္သူတစ္ေယာက္ရဲ႕ဘဝကို ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္ လူေတြ အံ့အားအသင့္ဆံုးျဖစ္မယ့္အရာတစ္ခုက အေသးစိတ္အခ်က္ေတြနဲ႔ ႀကိဳတင္ျပင္ဆင္မႈကို စူးစူးစိုက္စုိက္လုပ္ဖို႔ လိုအပ္ခ်က္ပဲျဖစ္တယ္လို႔ ေရာ့ဒ္ထင္ပါတယ္။ “အခုထိေတာင္ ကၽြန္ေတာ့္ကို အံ့ၾသေစတုန္းပါပဲ။ စိုက္ပ်ဳိးေရးဆိုတာ ခ်စိုက္လိုက္ၿပီး ဘာျဖစ္လာမယ္ဆိုတာ ထိုင္ၾကည့္ေနတာထက္ အမ်ားႀကီးပိုပါတယ္။”
Keith LaBrie
ကိတ္သ္ လာဘရီဟာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ႕ အေရွ႕ေျမာက္ပိုင္းအက်ဆံုးေနရာေတြထဲက တစ္ခုျဖစ္တဲ့ မိန္းျပည္နယ္၊ စိန္႔အဂါသာမွ တတိယမ်ဳိးဆက္ အာလူးစိုက္သူတစ္ေယာက္ ျဖစ္ပါတယ္။ သူနဲ႔ သူ႔အစ္ကို ဒူအိန္းက ၁၉၈၉ မွာ ေကာလိပ္ေက်ာင္းၿပီးတဲ့ေနာက္ စိုက္ခင္းဆီျပန္လာခဲ့ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားေတြျဖစ္လာခဲ့ပါတယ္။ သူတို႔ အေျခက်လာတာဟာ သူတို႔မိဘေတြရဲ႕ ပံ့ပိုးမႈနဲ႔ လမ္းညႊန္မႈေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ေက်းဇူးစကားဆိုၾကပါတယ္။ ၂၀၀၈ မွာ သူတို႔အေဖ အၿငိမ္းစားယူသြားပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ ကိတ္သ္နဲ႔ ဒူအိန္းရဲ႕ ဇနီးေတြ သားသမီးေတြနဲ႔အတူ သူတို႔မိဘႏွစ္ပါးလံုး တက္ႂကြစြာ ပါဝင္ေနေသးတာေၾကာင့္ ကိတ္သ္စကားနဲ႔ ေျပာရရင္ “တကယ့္ မိသားစုစိုက္ခင္း စစ္စစ္” ျဖစ္ေနတုန္းပါပဲ။
သူတို႔ညီအစ္ကိုက ထုတ္လုပ္ေရးအတြက္ေရာ ၾကာရွည္ခံအာလူးေခ်ာင္း ျပဳလုပ္ဖို႔အတြက္ပါ အာလူးအမ်ဳိးအမည္ အစံုကို စိုက္ပ်ဳိးၾကပါတယ္။ ဘယ္လိုပဲျဖစ္ျဖစ္ သူတို႔အာလူးစိုက္တဲ့ ဧက ၁၂၀၀ ဟာ သူတို႔သံုးတဲ့ သဘာဝဝန္းက်င္ တည္ျမဲေရး အေလ့အထေတြလိုပဲ တန္းတူအေရးႀကီးပါတယ္။ လာဘရီမိသားစုကို သူတို႔ရဲ႕ ေျမႀကီးကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္မႈအတြက္ ဂုဏ္ျပဳၿပီးသားျဖစ္ပါတယ္။ သဘာဝဝန္းက်င္ တည္ျမဲေရးအေလ့အထေတြကို အေကာင္အထည္ေဖာ္ၿပီး သူနဲ႔ သူ႔အစ္ကိုကို အဲဒါေတြရဲ႕ အေရးႀကီးပံုကို သင္ၾကားေပးခဲ့တဲ့အတြက္ ကိတ္သ္က သူ႔အဘိုးနဲ႔ အေဖကို ခ်ီးက်ဴးပါတယ္။ “ေျမႀကီးဆိုတာ အဖိုးတန္တဲ့ ရင္းျမစ္တစ္ခုျဖစ္ၿပီး ေနာက္မ်ဳိးဆက္ေတြကို လက္ဆင့္လမ္းဖို႔ဆိုရင္ ကာကြယ္ေစာင့္ေရွာက္ဖို႔လိုတယ္ဆိုတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ သင္ယူခဲ့ရပါတယ္။”
ကိတ္သ္နဲ႔ သူ႔ဇနီး ဂ်ဳိဆလင္းမွာ သမီးတစ္ေယာက္ သားတစ္ေယာက္ ရိွပါတယ္။ “ငယ္ငယ္ေလးတည္းက ကၽြန္ေတာ့္မွာ ေျမႀကီးနဲ႔ အားေကာင္းတဲ့ဆက္ႏြယ္မႈရိွပါတယ္” လို႔ လာဘရီက ရွင္းျပပါတယ္။ “မိသားစု႐ိုးရာျဖစ္တဲ့ စိုက္ပ်ဳိးေရးကို ဆက္လုပ္ခြင့္ရတာ ကၽြန္ေတာ္နဲ႔ ကၽြန္ေတာ့္မိသားစုအတြက္ ႀကီးမားတဲ့အခြင့္အလမ္းတစ္ခုလို႔ ကၽြန္ေတာ္ ယူဆပါတယ္။”
Sid Staunton
ကယ္လီဖိုးနီးယား၊ က်ဴလီလိတ္ခ္မွာေနတဲ့ ဆစ္ဒ္ စေတာင္တန္ဟာ တတိယမ်ဳိးဆက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားျဖစ္ပါတယ္။ သူနဲ႔ သူ႔အကိုႏွစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ့ မာရွယ္နဲ႔ အက္ဒ္တို႔ဟာ ဧက ၅၀၀၀ ရိွတဲ့ Staunton Farms ကို လည္ပတ္ေနပါတယ္။ သူတို႔က russets, organic russets, klamaath pearls* နဲ႔ အာလူးအနီေတြကို စိုက္ပ်ဳိးပါတယ္။ ဂ်ဳံ၊ ဘာလီ၊ ၾကက္သြန္၊ ပဲပင္ေပါက္စိမ္းနဲ႔ င႐ုပ္ေကာင္းကိုလည္း ေရရွည္တည္တံ့တဲ့ စိုက္ပ်ဳိးေရးနည္းမ်ားကို သံုးၿပီး ထုတ္လုပ္လ်က္ရိွပါတယ္။ လြန္ခဲ့တဲ့ သံုးႏွစ္က သူတို႔ဆီ လာေရာက္ပါဝင္တာကေတာ့ ဆစ္ဒ္ရဲ႕ ၂၈ ႏွစ္အရြယ္သားျဖစ္တဲ့ မာ့က္ ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ဆစ္ဒ္ရဲ႕အေဖ ဂၽြန္ကေတာ့ “သူ႔လက္ေတြကို ေျမႀကီးနဲ႔ထိဖို႔ဆိုၿပီး” အခုထိ စိုက္ခင္းဆီ ခဏခဏလာတုန္းပါပဲ။
ေရၾကက္ေတြအမ်ားႀကီးရိွတဲ့ ကန္ေဘးနားကို ဆစ္ဒ္ရဲ႕အဘိုးက ၁၉၂၉ မွာ စတင္အေျခခ်ခဲ့တာကပဲ စေတာင္တန္မ်ဳိး႐ိုးအေမြကို စတင္ေစခဲ့တာပါ။ အဲဒီႏွစ္ရဲ႕ ေအာက္တိုဘာမွာ သူ႔အဘိုးရဲ႕ စီးပြားေရးအေျခအေနဟာ ရင္းႏွီးျမဳပ္ႏွံသူကေန စိုက္ပ်ဳိးသူအျဖစ္သုိ႔ ၂၄ နာရီအတြင္း လံုးဝေျပာင္းလဲသြားခဲ့ပါတယ္။!
“ကၽြန္ေတာ္က ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံတဲ့ ဘဏ္လုပ္ငန္းရွင္တစ္ေယာက္ လုပ္မလို႔ပါ” လို႔ ဆစ္ဒ္က ရွင္းျပပါတယ္။ “ဒါေပမယ့္ ကံၾကမၼာက ၾကားဝင္လာခဲ့တယ္။ အျပင္မွာေနရတဲ့ လြတ္လပ္မႈနဲ႔ နာရီတိုင္းမွာ ေျပာင္းေနတဲ့ အလုပ္ေတြက ကၽြန္ေတာ့္ကို စိုက္ခင္းဆီ ျပန္ေရာက္လာေစခဲ့တာပါ။ ဒီလိုဘဝေနထိုင္မႈမ်ဳိးနဲ႔ မိသားစုကိုပ်ဳိးေထာင္ဖို႔ ေရြးခ်ယ္လိုက္တာကပဲ ဒီမွာ ဆက္ရိွေနေစခဲ့ပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ့္သားေတြရဲ႕ သီးႏွံစိုက္ရတာကို စိတ္အားထက္သန္မႈက ကၽြန္ေတာ္အေဖ ကၽြန္ေတာ့္ဆီ လက္ဆင့္ကမ္းခဲ့တာရဲ႕ ေရာင္ျပန္ေတြပါပဲ။”
ဆစ္ဒ္နဲ႔ သူ႔ဇနီး တန္မီတို႔က လက္ထပ္ထားတာ ႏွစ္သံုးဆယ္ရိွပါၿပီ။ တန္မီဟာ အိုရီဂြန္ျပည္နယ္၊ ထေရာက္ေဒးလ္မွာ ႀကီးျပင္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ ယေန႔မွာေတာ့ သူမဟာ စိုက္ခင္းရဲ႕ ေငြေရးေၾကးေရးေတြကို ၾကည့္႐ႈေနၿပီး ေငြစာရင္း အ႐ံႈးအျမတ္ ရွင္းတမ္းေတြအကုန္လံုးကို စီမံခန္႔ခြဲေနပါတယ္။ သူတို႔မွာ ကပ္ပီ၊ မာ့က္နဲ႔ ကားတစ္စ္လို႔ အမည္ရတဲ့ သားသမီး ၃ ေယာက္ရိွပါတယ္။ သူတို႔လုပ္ငန္းရဲ႕ ေအာင္ျမင္မႈရဲ႕ ေသာ့ခ်က္ဟာ ဘယ္အရာကမွန္တယ္ဆိုတာကို အေျခခံၿပီး ဆံုးျဖတ္မႈေတြ၊ ယံုၾကည္မႈကို မယိမ္းမယိုင္ဆုပ္ကိုင္ထားတာနဲ႔ မိသားစုကို ပထမေနရာမွာ ထားတာေတြေၾကာင့္ ျဖစ္တယ္လို႔ ဆစ္ဒ္နဲ႔ တန္မီက သေဘာတူၾကပါတယ္။
Justin Dagen
မင္နီဆိုးတားျပည္နယ္၊ ကားလ္စတဒ္မွာေနတဲ့ ဂ်ပ္စတင္ေဒဂန္ဟာ ပၪၥမမ်ဳိးဆက္ စိုက္ပ်ဳိးေရးသမားျဖစ္ပါတယ္။ ၁၂၉ ႏွစ္တိုင္ေအာင္ သူ႔မိသားစုက ကေနဒါနယ္စပ္ရဲ႕ေတာင္ဘက္ ၅၅ မိုင္ပဲကြာတဲ့ စပရင္းဘရြတ္ခ္ၿမိဳ႕နယ္မွာ ယာစိုက္ပ်ဳိးေရး လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီ “ဝိေသသလကၡဏာ တည္ေဆာက္ျခင္း ခရီးစဥ္” မွာ သူ ေလွ်ာက္လွမ္းေနတာ ၃၅ ႏွစ္ ရိွၿပီျဖစ္ေပမယ့္ ဇနီး ဒြန္နာနဲ႔ သားသမီးေလးေယာက္တို႔ရဲ႕ ကူညီေထာက္ခံမႈေတြေၾကာင့္ အခုထိ သူေပ်ာ္ရႊင္ေနတုန္းပါ။
အသိအမွတ္ျပဳ အေစ့အာလူးစိုက္ျခင္းဟာ ၇၅ ႏွစ္တိုင္ေအာင္ သူ႔စိုက္ခင္းရဲ႕ အဓိကအစိတ္အပိုင္း ျဖစ္ေနတုန္းပါပဲ။ သူအသက္ ၁၇ အရြယ္မွာ ဖခင္ဆံုးပါးသြားတဲ့အတြက္ အေဖ့ေျခရာလိုက္နင္းဖို႔ ေရြးခ်ယ္လိုက္ၿပီး ၁၉၇၇ မွာ လုပ္ငန္းရဲ႕ စီမံခန္႔ခြဲမႈကို တာဝန္ယူခဲ့ပါတယ္။ “ေၾကာက္ေၾကာက္လန္႔လန္႔နဲ႔ေပါ့” လို႔ သူေျပာျပပါတယ္။
အေဝးေရာ အနီးကလူေတြအတြက္ပါ အာဟာရေထာက္ပံ့ေပးရတဲ့ အာလူးထုတ္သူျဖစ္ရတာကို ဂ်ပ္စတင္ဝမ္းေျမာက္ပါတယ္။ ဘဝကိုႏွစ္ျမႇဳပ္ထားတဲ့ ယာစိုက္သမားေတြက အရည္အေသြးမီအာလူးေတြ စိုက္ဖို႔နဲ႔ သဘာဝဝန္းက်င္ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ဖို႔ ေလ့လာလိုက္စားေနၾကတာကို လူအမ်ားစုသာသိသြားၾကရင္ အံ့ၾသတႀကီးျဖစ္ၾကလိမ့္မယ္လို႔ သူထင္ပါတယ္။ “ႏိုင္ငံကို တစ္ခ်ိန္မွာ အရသာရိွတဲ့အာလူးတစ္လံုး ေကၽြးေနရတာကို ကၽြန္ေတာ္တို႔ ဝမ္းသာရပါတယ္”
Eric Halverson
ကားလက္ကိုင္ဘီးကို ကိုင္ႏိုင္တဲ့အသက္အရြယ္ကစၿပီး အဲရစ္ဟာ မိသားစုပိုင္စိုက္ခင္းမွာ အလုပ္သမားအေနနဲ႔ စတင္အလုပ္လုပ္ခဲ့ပါတယ္။ ေျမာက္ဒါကိုတာျပည္နယ္တကၠသိုလ္ကို တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး စိုက္ပ်ဳိးေမြးျမဴေရးနဲ႔ ဇီဝစနစ္မ်ား အင္ဂ်င္နီယာဘာသာရပ္နဲ႔ ဘြဲ႕ရခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၉၉ မွာ စိုက္ပ်ဳိးေရးစလုပ္ခဲ့ၿပီး ယေန႔မွာေတာ့ သူ႔မိသားစုပိုင္စိုက္ခင္း Black Gold ရဲ႕ နည္းပညာဆိုင္ရာ အမႈေဆာင္ ဒုဥကၠဌ ျဖစ္ေနပါၿပီ။
Blak Gold ရဲ႕ မ်ဳိးဆက္အလိုက္ဇာတ္ေၾကာင္းကေတာ့ ၁၉၂၈ ေျမာက္ဒါကိုတာ၊ ေဖာရက္စ္ရစ္ဗားမွာ အဲရစ္ရဲ႕အေဘး ေအ.အီး.ဟယ္ဗာဆန္က သူစတင္အေျခခ်ခဲ့တဲ့ေျမေပၚမွာ အာလူးစိုက္ခဲ့တာက စတာပါပဲ။ ေနာက္ထပ္ဆက္ခံသူကေတာ့ ယာခင္းကို ပိုမိုတိုးတက္ေကာင္းမြန္ေအာင္လုပ္ခဲ့တဲ့ အဘိုးျဖစ္သူ ဂ်က္ ဟယ္ဗာဆန္ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ၿပီးေနာက္ အဲရစ္အေဖ ဂရတ္ ဟယ္ဗာဆန္၊ လက္ရိွ ဥကၠဌနဲ႔ အမႈေဆာင္အရာရိွခ်ဳပ္က လုပ္ငန္းေတြကို ေျမာက္ဒါကိုတာ ကိုေက်ာ္ကာ တိုးခ်ဲ႕ခဲ့ၿပီး အေရးပါတဲ့ ႀကီးထြားတိုးတက္မႈေတြကို ေဆာင္က်ဥ္းေပးခဲ့ပါတယ္။
ယေန႔ ေျမာက္ဒါကိုတာအျပင္ တက္ဆက္စ္၊ ဖေလာ္ရီဒါ၊ ေဂ်ာ္ဂ်ီယာ၊ အာကန္ေဆာ၊ မစ္ဆူရီ၊ ေျမာက္ကာ႐ိုလိုင္းနား၊ မယ္ရီလန္း၊ အင္ဒီယားနား၊ မီရွီဂန္နဲ႔ လူဝီစီယားနားတို႔မွာပါ မိသားစုပိုင္စိုက္ခင္းေတြ ရိွေနပါတယ္။ Chipstock* ဟာ သူတို႔အတြက္ အႀကီးမားဆံုး အာလူးမ်ဳိးျဖစ္ေပမယ့္ အေစ့အာလူးေတြအျပင္ အာလူးအနီ၊ အာလူးအျဖဴ၊ fingerling* နဲ႔ အာလူးအဝါစတဲ့ လတ္ဆတ္ေစ်းကြက္ဝင္ အမ်ဳိးအစားေတြကိုလည္း ထုတ္လုပ္ပါတယ္။
ဒီအသက္ဒီအရြယ္မွာ အဲရစ္အတြက္ အဓိကဦးစားေပးအရာႏွစ္ခု ရိွပါတယ္။ ပထမက သူ႔မိသားစုျဖစ္တဲ့ ဇနီးျဖစ္သူ အီးဗတ္၊ သမီးငယ္သံုးေယာက္ လူစီ၊ စတယ္လာနဲ႔ ႐ူဘီတို႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ ေနာက္တစ္ခုကေတာ့ မိသားစု႐ိုးရာျဖစ္တဲ့ အာလူးထုတ္လုပ္ျခင္းလုပ္ငန္း ျဖစ္ပါတယ္။ “ေန႔ရက္တိုင္း ႏိုးထၿပီး အာလူးလုပ္ငန္းမွာ လုပ္ခြင့္ရတာကို ေက်းဇူးတင္ပါတယ္။ အာလူးဟာ စြယ္စံုရစားစရာျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့အခ်က္ကို ကၽြန္ေတာ့္မွာ စိတ္လႈပ္ရွားရၿပီး လူတိုင္းမွာ သူတို႔ႀကိဳက္တဲ့ အာလူးထုတ္ကုန္ တစ္ခုမဟုတ္တစ္ခုေတာ့ ရိွေနတာပါပဲ။”
Arnold Mack
ဖေလာ္ရီဒါျပည္နယ္ လိတ္ခ္ေဝးစ္မွာ ေနထိုင္တဲ့ အာႏိုးမက္ခ္ဟာ သူ႔ရဲ႕ စိုက္ပ်ဳိးေရးအလုပ္လုပ္ကိုင္ျခင္းကို ငယ္ငယ္ရြယ္ရြယ္ကပဲ စတင္ခဲ့ပါတယ္။ သူ႔မိသားစုက အလာဘားမားမွာ စိုက္ခင္းအေသးေလးပိုင္ခဲ့ၿပီး မိသားစုပိုင္စတိုးဆိုင္နဲ႔ သူတို႔အတြက္ စားစရာေတြကို ကိုယ္တိုင္စိုက္ပ်ဳိးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအျဖစ္က သူ႔ကို ၁၉၆၇ မွာ ဖရဲသီးေတြစစိုက္ဖို႔ ျဖစ္ထြန္းေစခဲ့ပါတယ္။ ၁၉၈၉ မွာေတာ့ ဧက ၃၀၀ ေပၚမွာ အာလူးစတင္စိုက္ပ်ဳိးခဲ့ပါတယ္။ ယေန႔ သူ႔လုပ္ငန္းက ဧက ၂၁၀၀ အထိ ရိွလာခဲ့ၿပီး ဆက္လက္တိုးခ်ဲ႕ေနပါတယ္။ အာႏိုးဟာ ဒီလုပ္ငန္းရဲ႕အဆင့္တိုင္းမွာ တက္ႂကြစြာပါဝင္ၿပီး သူ႔ဇနီး ဘရန္ဒါ၊ သားႏွစ္ေယာက္ ခ်န္ဒလာနဲ႔ ဂၽြန္ေဒးဗစ္တို႔နဲ႔အတူ ေန႔စဥ္ေန႔တိုင္း အသစ္အသစ္ေတြကို ေလ့လာသင္ယူေနပါတယ္။
Mack Farms ရဲ႕ ၿပိဳင္ဖက္ကင္းအခ်က္ကေတာ့ က်န္တဲ့ေနရာေတြရဲ႕ ရာသီဥတုဟာ ေအးခဲေနတုန္းမွာ သူတို႔ဟာ ႏွစ္စဥ္ တစ္ႏိုင္ငံလံုးမွာ အာလူးသစ္ကို ပထမဆံုး ရိတ္သိမ္းႏိုင္တာပါပဲ။ အာလူးအနီ၊ အာလူးအျဖဴနဲ႔ အာလူးအဝါေတြကိုလည္း *စိုက္ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ လြန္ခဲ့တဲ့ ၃ ႏွစ္ကစၿပီး fingerling* အာလူးေတြကိုလည္း စိုက္ပ်ဳိးေနပါၿပီ။
အာႏိုးက ယာခင္းလုပ္ငန္းရဲ႕ စိန္ေခၚမႈေတြနဲ႔ ပံုေသကားက်မရိွမႈေတြကို ႏွစ္ၿခိဳက္ပါတယ္။ “အရာရာတိုင္းက ဒီအတိုင္း ခဏေတာ့ အဆင္ေျပေနမွာပါ” သူက ရွင္းျပပါတယ္။ “ေနာက္ေတာ့ ခ်က္ခ်င္းဆိုသလိုပဲ အေကာင္းဘက္ကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ အဆိုးဘက္ကိုပဲျဖစ္ျဖစ္ ဦးတည္ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္”
